De Sint-gedachte

De maand december staat voor de deur. Een maand die door velen wordt beleefd als feestmaand met het kerstfeest dat voor de warmste en meest dierbare herinneringen zorgdraagt. De oorspronkelijke betekenis van kerst, de geboorte van het kindeke Jezus, raakt steeds verder naar de achtergrond. Het ‘vrede op aarde, in de mensen een welbehagen’ uit Ere zij God (Lucas 2:1-20) wordt inmiddels ruimschoots overschreeuwd door de aanbiedingen van Albert Heijn, Jumbo, Deen en andere grootgrutters.

Ik ben niet opgegroeid met de bijbel; voor mij wordt het ultieme kerstgevoel gesymboliseerd door ‘The Holiday’ van de geweldige Nancy Myers. Maar ik betrap mijzelf erop dat ik de kerstgedachte wel steeds meer mis. En dan niet met kerst, maar eerder in de maand met Sinterklaas. Hoewel ieder geloof liefde en vrede predikt, is er door de jaren heen veel bloed vergoten uit naam van het geloof. Wij herinneren ons allemaal de meer recente aanslagen die onze wereld hebben geteisterd, maar ook in lang vervlogen tijden, en ruimschoots na de optekening van Ere zij God, zijn in naam van het geloof mensen geslachtofferd; met als waarschijnlijk dieptepunt de Inquisitie toen ketters en heksen op de brandstapel belandden of op andere wijze zonder eerlijk proces een onaangename dood stierven.

En dat is waarom ik de kerstgedachte steeds vaker mis bij het Sinterklaasfeest. Sinterklaas was tot voor kort het enige geloof dat zonder geweld gepaard ging. Een bezoek aan de speelgoedwinkel in Sinterklaastijd heeft weleens gevoeld als het betreden van een oorlogsgebied. En menig basisschoolonderwijzer haalt opgelucht adem als de Goedheiligman weer voor een jaar naar Spanje is vertrokken.

Toch zie ik vooral het enthousiasme in de ogen van de kleine gelovigen. En laat het woord enthousiasme nou afkomstig zijn van het Grieks en ‘vervuld van God’ of ‘door God geïnspireerd’ betekenen. Maar het Sinterklaasfeest kent inmiddels ook een groep ongelovigen. En daar waar door de eeuwen heen gelovigen voor haat en agressie hebben zorggedragen, zijn het de volwassen ongelovigen die haat en agressie aan het Sinterklaasfeest hebben toegevoegd. Dat geldt zowel voor de voor- als tegenstanders van Zwarte Piet.

En dan raak ik aan een inmiddels heel gevoelig onderwerp. Op de lagere school had ik een boezemvriend met wie ik bijna elke dag speelde, de ene keer bij hem, de andere keer bij mij thuis en meestal op straat. Wij deelden lief en leed. Op woensdagmiddag gingen wij zo nu en dan voor vijf gulden naar de Metro bioscoop. Onze favoriete filmserie was Sjors en Sjimmie. Na de film speelden we dan dagenlang op straat en in het park de film na. Ik was dan Sjors en mijn vriend was Sjimmie; wij hadden de grootste pret. Mijn vriendje kwam uit Suriname en heette Surinder. Met Surinder heb ik op school dus ook het Sinterklaasfeest gevierd.

Sinterklaas vond ik overigens maar een saaie man, maar Zwarte Piet met al zijn grappen, grollen en kunstjes was mijn held. Ik heb aan Surinder nooit gemerkt dat hij verdrietig werd van het Sinterklaasfeest, meer in het bijzonder van Zwarte Piet. Maar hoe oud was ik? En wat wist ik? Misschien heeft Surinder ook helemaal geen aanstoot genomen aan Zwarte Piet. Dat zou ook kunnen gelden voor mijn andere Surinaamse vrienden en mijn half-Surinaamse neef. Maar als ook maar een van hen wel verdriet heeft gehad door

Zwarte Piet dan vind ik dat oprecht heel erg. Geen van de lieve kleine gelovigen mag lijden onder een feest dat voor hen allen is bedoeld. Ik voel mij echter niet met terugwerkende kracht schuldig of bezwaard dat ik wel heb genoten van Zwarte Piet. Het feest werd in die vorm gevierd en georganiseerd door ouders, leerkrachten, omroepen et cetera. En ik heb er intens van genoten, want het was gezellig, spannend en je kreeg snoep en cadeautjes. En ik ben ervan overtuigd dat ik geen racist ben, dus het Sinterklaasfeest heeft die rare stoornis bij mij niet aangewakkerd. Maar nogmaals, er mag geen kind ongelukkig worden van een kinderfeest en als dat wel het geval is, moet Zwarte Piet definitief een andere gedaante krijgen. En de ongelovige voor- en tegenstanders van Zwarte Piet? Deze ketters hoeven natuurlijk niet op de brandstapel. Zij mogen elke avond in de maand december hun schoen zetten en uit volle borst ‘Vrede op aarde, in de mensen een welbehagen’ zingen. En dan maar afwachten of ze iets in hun schoen krijgen; misschien zijn ze nog te bekeren.

Hoewel ieder geloof liefde en vrede predikt, is er door de jaren heen veel bloed vergoten uit naam van het geloof.